عامل کیلیت که امروزه عمدتاً در کمپلکس سنجی استفاده می شود اتیلن دی آمین تترا استیک اسید

N / A 2 اچ 2 EDTA ،کوتاه هم EDTA تماس گرفت. به راحتی در آب حل می شود، به سختی رطوبت سنجی است و با تمام یون های فلزی چند ظرفیتی به نسبت 1:1 واکنش می دهد و یون فلزی به صورت هشت وجهی هماهنگ می شود (شکل 2). به دلیل اهمیت زیاد آن، در اینجا فقط ادتات سدیم به عنوان یک عامل کمپلکس‌کننده مطرح می‌شود و تمام توضیحات به این نمک اشاره دارد.

روش های تیتراسیون

در کمپلکس سنجی می توانید کارهای متفاوتی انجام دهید روش های تیتراسیون بین تیتراژ مستقیم، غیر مستقیم و جایگزین تمایز قائل شوید. اینکه کدام یک از روش ها مورد استفاده قرار می گیرد از یک طرف به مقدار pH که در آن یون فلزی که باید تعیین شود به صورت هیدروکسید رسوب می کند و از طرف دیگر به وجود شاخص مناسب بستگی دارد.

PH و بافرها

از مقدار PH نقش مهمی در کمپلکس سنجی دارد زیرا به طور قابل توجهی بر تشکیل کمپلکس ها تأثیر می گذارد. بنابراین تغییرات pH منجر به تغییر شرایط برای تیتراسیون می شود که دقت آن را کاهش می دهد.
pH و تشکیل کمپلکس ارتباط نزدیکی با هم دارند زیرا لیگاندها به دلیل داشتن جفت الکترون های تنها می توانند به عنوان پایه نیز عمل کنند. در یک محیط اسیدی، یعنی در مقادیر pH پایین، یون‌های هیدروژن و یون‌های فلزی برای لیگاندها رقابت می‌کنند و تشکیل کمپلکس دشوارتر می‌شود. مقدار pH بالا که در آن فقط چند یون هیدروژن در محلول وجود دارد، تأثیر مثبتی بر تشکیل کمپلکس دارد. با این حال، مقدار pH بالا نیز مضر است زیرا بسیاری از یون های فلزی به صورت هیدروکسید در یک محیط قلیایی رسوب می کنند و بنابراین دیگر نمی توانند کمپلکس تشکیل دهند.
علاوه بر این، بسیاری از لیگاندهای آلی خود اسید هستند و در طی تشکیل کمپلکس پروتون‌ها را تولید می‌کنند که منجر به کاهش مقدار pH می‌شود.
مثال:

N / A2اچ2EDTA + تقریبا2+ → N / A2CaEDTA + 2 اچ+

مشکل دیگر این است که رنگ برخی از شاخص ها وابسته به pH است، بنابراین در pH پایین تر از pH بالا رنگ متفاوتی دارند. این می تواند منجر به تغییر رنگ نشانگر شود که نقطه هم ارزی تیتراسیون را نشان می دهد و دیگر به وضوح قابل مشاهده نیست.
به منظور تضمین یک مقدار pH ثابت و در نتیجه شرایط تیتراسیون ثابت، بنابراین محلول باید بافر شود. با این حال، همانطور که از آنچه گفته شد مشاهده می شود، انتخاب یک مقدار pH مناسب و در نتیجه یک بافر برای کمپلکس سنجی چندان آسان نیست.

شاخص ها

از جمله مواردی که در کمپلکس سنجی استفاده می شود شاخص ها همچنین لیگاندهای پیچیده ای هستند که نسبت به لیگاند مورد استفاده برای تیتراسیون (معمولا EDTA) با یون فلزی که باید تعیین شود، کمپلکس های رنگی و کمتر پایداری تشکیل می دهند.
در محلولی که قرار است تیتر شود، یون های فلزی تا حدی آزاد و تا حدودی به صورت یک کمپلکس فلزی شاخص وجود دارند. هنگامی که EDTA اضافه می شود، یون های فلزی آزاد به تدریج کمپلکس می شوند. نقطه انتقال تیتراسیون (نقطه هم ارزی) زمانی حاصل می شود که دیگر هیچ یون فلزی آزاد در محلول وجود نداشته باشد و سپس مقداری EDTA اضافه شود. در این لحظه، یون های فلزی از کمپلکس شاخص فلز آزاد می شوند و کمپلکس فلزی-EDTA پایدارتر را تشکیل می دهند. نشانگر آزاد رنگ متفاوتی نسبت به کمپلکس شاخص فلز دارد که نشان دهنده نقطه هم ارزی است.